Arbeidsongevallen monitor:
2023 in cijfers

Op de werkvloer gebeuren dagelijks ongelukken die vaak te voorkomen zijn. Om te zorgen dat we hiervan leren, publiceert de Nederlandse Arbeidsinspectie jaarlijks de Monitor Arbeidsongevallen. Dit rapport biedt inzicht in de trends rondom arbeidsongevallen en helpt bedrijven om veiliger te werken. Het rapport van 2023 bevat extra aandacht voor ongevallen onder arbeidsmigranten, een kwetsbare groep in de arbeidsmarkt. 

In het kort: 

• Toename in arbeidsongevallen onder arbeidsmigranten. 
  Vooral arbeidsmigranten zonder vast verblijfsadres lopen een groter risico op ongevallen. 

• Meest voorkomende ongevalstype: vallen. 
  Vallen blijft het vaakst voorkomen, gevolgd door ongelukken met machines en objecten. 

• Leren van ongevallen. 
  Door ongevalsonderzoeken helpt de Arbeidsinspectie bedrijven om soortgelijke incidenten in de toekomst te voorkomen. 

Waarom arbeidsveiligheid prioriteit moet zijn 

Elk jaar worden duizenden mensen slachtoffer van ongevallen op het werk. In 2023 sloot de Arbeidsinspectie 2.448 onderzoeken af, waarbij 2.386 slachtoffers vielen. 69 daarvan waren dodelijke ongevallen. Dit benadrukt het belang van een veilige werkomgeving. Bedrijven kunnen niet alleen levens redden, maar ook serieuze letselschade voorkomen door beter beleid, controles én door een gedegen Risico-Inventarisatie en -Evaluatie (RI&E) uit te voeren. 

De RI&E is een verplicht hulpmiddel waarmee bedrijven de risico’s op de werkvloer in kaart brengen en een actieplan opstellen om deze risico’s te verminderen. Door een RI&E regelmatig te updaten, kunnen bedrijven niet alleen voldoen aan de wetgeving, maar ook actief bijdragen aan het terugdringen van arbeidsongevallen. 

Cijfers en trends: wat zegt de monitor? 

Gestarte en Afgesloten Onderzoeken (2018 – 2023) 

De cijfers tonen aan dat er een stabiele trend is in het aantal onderzoeken en slachtoffers, met een lichte stijging in 2023. Vooral de dodelijke slachtoffers blijven een zorgpunt. 

Welke ongevallen komen het vaakst voor? 

De Monitor laat zien dat bepaalde typen ongevallen vaker voorkomen. Het meest voorkomende ongevalstype in 2023 was vallen (35%), gevolgd door contact met machines of objecten (26%) en geraakt worden door iets (20%). Ongelukken met voertuigen of werktuigen maken 10% van de ongevallen uit. 

Overzicht ongevalstypes (2023) 

Arbeidsmigranten: een kwetsbare groep 

Arbeidsmigranten in de Registratie Niet Ingezetene (RNI) hebben een hoger risico op arbeidsongevallen. Uit de Monitor Arbeidsongevallen 2023 blijkt dat er 37 ongevallen per 100.000 banen plaatsvinden onder deze groep, vergeleken met 26 ongevallen per 100.000 banen in de rest van de werkenden. Deze groep loopt dus aanzienlijk meer risico op een ongeval. 

Arbeidsongevallen onder Arbeidsmigranten (RNI) vergeleken met de rest 

 Het overlijdenspercentage onder arbeidsmigranten in de RNI is bijvoorbeeld 4%, wat twee keer zo hoog is als bij de restgroep (2%). Deze groep werkt vaak kort in Nederland, is jonger en heeft vaak tijdelijke contracten, wat hun kwetsbaarheid vergroot. Daarnaast zijn ze vaak uitzendkracht, wat kan leiden tot een gebrek aan training en kennis van de veiligheidsregels. 

Risico’s per sector 

Arbeidsmigranten in de RNI krijgen vaker te maken met ongevallen waarbij ze in contact komen met machines of objecten (36% van de gevallen). Deze incidenten vinden vaak plaats in sectoren zoals de metaalindustrie, slachterijen en landbouw, waar veel van deze werknemers actief zijn. Vooral ongevallen met bewegende machinedelen zijn hierbij een groot risico. 

Nationaliteitenanalyse van arbeidsmigranten 

 Nationaliteit van Arbeidsmigranten met Arbeidsongevallen (2023) 

Poolse en Roemeense arbeidsmigranten zijn duidelijk oververtegenwoordigd in de ongevallencijfers. Dit suggereert dat bedrijven in sectoren waar veel van deze migranten werken, extra maatregelen moeten nemen om deze risicogroep beter te beschermen. 

Voorkom ongevallen 

Bedrijven moeten niet alleen voldoen aan de wettelijke voorschriften, maar ook proactief beleid voeren om ongevallen te voorkomen. De belangrijkste stap daarbij is het uitvoeren van een Risico-Inventarisatie en -Evaluatie (RI&E). Met een RI&E worden alle risico’s op de werkvloer in kaart gebracht en kunnen bedrijven gerichte maatregelen nemen om ongelukken te voorkomen. 

Stappen die bedrijven kunnen nemen: 

• Laat een RI&E uitvoeren door een Gecertificeerde Arbodienst met gecertificeerde kerndeskundigen, die specifiek kijkt naar de risico’s binnen je sector. 

• Regelmatige veiligheidstrainingen voor alle werknemers, met speciale aandacht voor arbeidsmigranten en uitzendkrachten 

• Periodieke controles van machines en apparatuur om gebreken of risico’s tijdig op te sporen. 

• Werkkleding en persoonlijke beschermingsmiddelen beschikbaar stellen en verplichten. 

• Taalbarrières doorbreken door veiligheidsinstructies in verschillende talen aan te bieden. 

• Veiligheidscultuur bevorderen, waarin medewerkers incidenten kunnen melden zonder angst voor repercussies. 

Arbeidsmigranten verdienen hierbij extra aandacht, zodat ook zij veilig en goed voorbereid hun werk kunnen doen. Met de inzichten uit de Monitor Arbeidsongevallen 2023 én een grondige RI&E kunnen bedrijven concrete stappen nemen om hun werkplekken veiliger te maken en ongevallen te voorkomen.  

Wil je meer informatie of een RI&E laten uitvoeren? Neem contact met ons op. 

Bron:  Nederlandse Arbeidsinspectie