Wat is een Vertrouwenspersoon?
Een vertrouwenspersoon is een speciaal aangewezen persoon binnen een organisatie die werknemers ondersteunt bij problemen zoals intimidatie, pesten, discriminatie, seksuele intimidatie, of andere vormen van ongewenst gedrag op de werkvloer. De vertrouwenspersoon biedt een luisterend oor, geeft advies en begeleidt werknemers bij het zoeken naar oplossingen voor hun problemen.
Wanneer een Vertrouwenspersoon inschakelen?
Werknemers kunnen een vertrouwenspersoon inschakelen wanneer zij te maken krijgen met ongewenst gedrag of problemen op de werkvloer die zij niet rechtstreeks met hun leidinggevende of collega’s kunnen of willen bespreken. Dit kan onder andere situaties omvatten zoals:
- Pesten en intimidatie
- Discriminatie
- Seksuele intimidatie
- Conflicten met collega’s of leidinggevenden
- Problemen met werkdruk of stress
Vertrouwenspersoon in de organisatie
Een vertrouwenspersoon kan deel uitmaken van de interne structuur van de organisatie (interne vertrouwenspersoon) of kan een externe professional zijn die op contractbasis wordt ingehuurd (externe vertrouwenspersoon). De keuze hangt af van de grootte van de organisatie en de specifieke behoeften van de werknemers.
Interne of externe vertrouwenspersoon
Interne vertrouwenspersoon
Een interne vertrouwenspersoon is een medewerker binnen de organisatie die is opgeleid om vertrouwenspersoonstaken te vervullen. Voordelen van een interne vertrouwenspersoon zijn:
- Gemakkelijk toegankelijk: Werknemers kunnen eenvoudig contact opnemen omdat de vertrouwenspersoon al deel uitmaakt van de organisatie.
- Inzicht in bedrijfscultuur: De vertrouwenspersoon kent de bedrijfscultuur en de interne procedures goed.
Externe vertrouwenspersoon
Een externe vertrouwenspersoon wordt ingehuurd van buiten de organisatie. Voordelen van een externe vertrouwenspersoon zijn:
- Onafhankelijkheid: Een externe vertrouwenspersoon wordt als meer onafhankelijk en onpartijdig gezien.
- Specialistische kennis: Externe vertrouwenspersonen hebben vaak uitgebreide ervaring en kennis op het gebied van ongewenst gedrag en conflictoplossing.
Wat doet een vertrouwenspersoon
De taken van een vertrouwenspersoon omvatten:
- Luisteren: Biedt een luisterend oor aan werknemers die met problemen kampen.
- Adviseren: Geeft advies over mogelijke stappen en oplossingen.
- Begeleiden: Begeleidt werknemers bij het zoeken naar oplossingen, zoals bemiddeling, formele klachtenprocedures of juridische stappen.
- Voorlichting: Geeft voorlichting en training aan medewerkers over ongewenst gedrag en de mogelijkheden om dit te voorkomen.
- Registreren: Houdt een vertrouwelijke registratie bij van meldingen en gevallen, zonder inbreuk te maken op de privacy van de werknemers.
De rol van een vertrouwenspersoon
De rol van de vertrouwenspersoon is veelzijdig en omvat onder andere:
- Preventie: Helpt bij het voorkomen van ongewenst gedrag door voorlichting en training.
- Ondersteuning: Biedt ondersteuning en begeleiding aan werknemers die ongewenst gedrag ervaren.
- Advies: Adviseert het management over beleid en maatregelen om een veilige werkomgeving te waarborgen.
- Vertrouwelijkheid: Waarborgt de vertrouwelijkheid van alle gesprekken en meldingen.
Is een vertrouwenspersoon verplicht?
Hoewel het in Nederland (nog) niet wettelijk verplicht is om een vertrouwenspersoon aan te stellen, is het wel sterk aanbevolen door de Arbowet om een veilige en gezonde werkomgeving te bevorderen. Bovendien kan het in bepaalde cao’s en bedrijfstakken wel verplicht gesteld zijn. Veel organisaties kiezen ervoor om een vertrouwenspersoon aan te stellen om proactief bij te dragen aan een veilige en respectvolle werkomgeving.
Er is inmiddels een wetsvoorstel ingediend om het wel te verplichten. Naar verwachting zal deze wet in 2024 /2025 worden aangenomen.
